Lavinia: Şairini Tanıyamayan Şiir
Özdemir Asaf’ın ünlü dizelerindeki adı Lavinia idi Mevhibe (Meziyet) Beyat’ın …
Özdemir Asaf’ın ünlü dizelerindeki adı Lavinia idi Mevhibe (Meziyet) Beyat’ın… Mezun olduğu İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde çok takma ismi vardı: Gilda, Hisya, Violetta gibi …
1950 kuşağı genç şairlerin çoğuna ilham veren Mevhibe Beyat; baba tarafından Niğdeli idi. Babası, eski vali Tahsin Be;, biricik güzel kızının yüksek eğitim almasını istemişti. O da, önce Güzel Sanatlar Akademisi’ni bitirmişti. Sonra da Olgunlaşma Enstitüsü’ne gitmişti. Hem resim öğretmenliği, hem de stilistlik yapıyordu. Uzaktan akrabası Oktay Akbal’ın çevresindeki genç şairlerin ilham perisi haline gelivermişti. Akbal’ın da Beyat’a hayranlığı konuşulurdu. Bir hikâyesindeki Hisya karakteri Mevhibe Beyat olabilir miydi? Servet-i Fünun dergisini yöneten Oktay Akbal sayesinde, İlhan Berk, Özdemir Asaf, Cavit Yamaç, Naim Tirali… vb. gibi genç şairlerle tanıştı; en yeni şiirlerini okuma/dinleme fırsatı buldu.
İri dalgalı, parlak, kahverengi saçları, aşırı girişkenliği ve güzelliği ile kaç kalbe girdiğini, hangi mısralara ilham verdiğini kendisi de bil(e)miyordu. Hayatı hep hızlı yaşadı: Resim yaptı; sergiler açtı; edebiyat matinelerine katıldı; çevresinin cazibe/çekim merkeziydi. Kalbinde yalnız - Akademiden de hocası olan! - ünlü ressam Edip Hakkı Köseoğlu vardı. Ama ilk evliliğini gazeteci-yazar İlhan Selçuk ile yaptı. Lavinya; Selçuk’un başını döndürmüştü; tıpkı çevresindeki öteki sanatçılarınki gibi…
Özdemir Asaf; içine kapanık, hafif peltek konuşan; r harfini söylemekte zorlanan; ama şiirde ‘şah mısralar’ dökebilen şairdi. O’nun da kalbinin bir köşesinde Mevhibe Beyat vardı. Lavinia rüzgârı esince, bütün başlar o yöne dönerdi, bütün kalpler aynı doğrultuda atardı. Asaf; umutsuz aşkını dillendirdiği şiirini yarışmaya gönderdi. Şiir, birincilik kazandı ve ilk kez de şairi tarafından kalabalıklar önünde okundu. Salonda, ilham perisi de bulunuyordu; ama şiirin kendisi için söylendiğini bilmiyordu; - şiir bitmeden salonu terk ederken! - hayatının sonuna kadar da öğrenemeyecekti…
Asaf; içli, keyfine düşkün, marifetli, olağanüstü kabiliyetli adamdı. Sırf kendisi için, Bebek’te Şimdi adını verdiği meyhane açmıştı; istediği içkiyi, dilediği mezeyi ve aklındaki şiiri beraber etmişti. Müsveddeleri çöp kovasına atar, sonra sabah elden geçirir ve beğendiklerine son şeklini verirdi. Özdemir Asaf; Yeşilçam’da, Uçan Daireler İstanbul’da adlı bir filmde de oynamıştı.
Mevhibe Beyat’ın Selçuk ile evliliği uzun sürmedi. Gönüllerde dolaşmanın dayanılmaz cazibesinden mi, yoksa başka sebepten mi, yurt dışına çıkmayı planladı. Tek celsede boşandılar. Beyat; yurt dışında modayı izledi; sinema ve tiyatrolara gitti; kendisini yenilemeye çalıştı. Dönüşünde ise, Mücap Ofluoğlu’nun kurduğu İstanbul Oda Tiyatrosu’nda mesaiye başladı. Burada Türk sinemasının ünlü komiği Öztürk Serengil ile tanıştı; kısa süre sonra da evlendi. Ama yeni evliliği de önceki gibi kısa sürdü. Erkekleri peşinden sürekleye(bile)n cazibe, güzellik ve kelâma sahip Lavinia, şanslı değildi. Oysaki bütün gelişmeler boyunca Asaf hep çevresindeydi; ama ‘şiir, şairinden habersiz’di! Lavinia’nın ünü ülke sınırlarını dalga dalga aştı, bestelendi, dillere pelesenk oldu. Beyat; şiirin kendisine yazıldığını hiç öğrenemedi…
27 August 2019 10:28
1,712 kez okundu
1,712 kez okundu
Ali Hikmet İnce
- Özdemir Asaf
- Lavinya
- Mevhibe Beyat
- İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi
- Olgunlaşma Enstitüsü
- Oktay Akbal
- Servet-i Fünun
- İlhan Berk Özdemir Asaf
- Cavit Yamaç
- Naim Tirali
- Edip Hakkı Köseoğlu
- İlhan Selçuk
- Şimdi Bebek
- Uçan Daireler İstanbul’da
Benzer Yazılar
Beşiktaş Maçı Olduğunda Derse Girmeyen Profesör
Mümtaz Soysal; Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli/yetkin ‘Anayasa Hukuku’ kuramcılarındandı. Hapishane hücresinden TBMM’ne, Dışişleri Bakanlığı’na uzanan çok renkli, zorlu, mücadele dolu, uzun hayat sürdü.
Akıl Hastanesinde Zincirlenen Ünlü Film Yıldızı
Türk Sineması’nın Küçük Hanımefendisi Belgin Doruk’un Son İsteği: Hayat Hikâyesinin Sinema Filmi Ya Da Televizyon Dizisi Yapılmasıydı…
‘Fahri Menajer’ Öztürk Serengil
Öztürk Serengil; 1970 sonrası ekonomik krize giren Yeşilçam’ın pek çok ünlü ismine yardımcı oldu; para kazanmalarını sağladı. Sinema seyircisi; hayranlık duyduğu isimleri gazino sahnelerinde dikkatle, hayranlık dolu merakla izledi.
Akıl Hastanesine Düşen Star
Yıldız dergisi sayesinde ortaokul son sınıf öğrencisi iken bütün Türkiye tarafından tanınan Belgin Doruk, ani yakaladığı şöhretin sefasından çok cefasını çekti.
‘Cami Yaptıran’ Reis-i Cumhur
İsmet İnönü, siyaset yaptığı yarım asırlık müddette, ‘Din Düşmanı’, ‘Cami Satıcısı’, ‘Alnı Seccadeye Varmayan’ gibi çok ağır ithamlara/suçlamalara maruz kaldı. İddia sahipleri kutsal dinimizden yarar/çıkar sağlayan, kendilerini keramet sahibi sanan/gören, daha da önemlisi Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran kadro/ideolojiye karşıt/düşman kişi(ler) ve çevrelerdi.
İnönü Kendi Parasıyla Cami Yaptırmış
Karşıtları tarafından hemen her fırsatta ‘din düşmanlığı!’ ile suçlanan 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün kendi birikimi ile cami yaptırdığı ortaya çıktı.
Karısından Tokat Yiyen Ulaştırma Bakanı
Mehmet Barlas; anılarını Dün Dündür/Mehmet Barlas Kitabı’nda topladı. Güncel siyasetin tanınan üstat yazarı, usta gazeteci hatıralarında ünlü/toplumun önündeki insanların şaşırtıcı hikâyelerini anlatıyor.
‘Kanser’ Evita Perón’a Şifa Niyetine Mevlit
Ülkesinde gerçekleştirdiği reformlar ve halkına sağladığı sosyal imkânlarla sevildi. Kocası, Juan Perón’a verdiği destek ve darbecilere karşı gösterdiği direniş ile de insanının gönlünde taht kurdu. Eva Perón, dünyaca tanındı.
Mustafa Kemal Paşa’nın Terzisi
Paşa; klasik ve her devirde moda olabilecek, kendi stiline gidebilecek kumaşları seçerdi. Kumaşlarının bir kısmı yurt dışından gelirdi.
Babasının Mezarını Arayan Gazeteci
Yunan Hükümeti, tarihi mezarlığı kaldır(t)mış, üstünden de geniş asfalt yol geçirmişti. Sakız Adası’nın son Mutasarrıfı Hamdi (Simavi) Bey’in mezarı da kayıplara karışmıştı.
Hayatı Durduran Ses: Hamiyet Yüceses
Hamiyet adı verilen, mavi gözlü ve sapsarı saçlı güzel kız, bir dönem Türkiye’de fırtına gibi esecek ve musikimizin nağmelerini güzel sesiyle taçlandıracaktı.
Cüneyt Arkın: Bozkırda Yetişen Aktör
Sean Connery’den sonraki ‘ikinci James Bond’ bir Türk aktör olabilirdi.
75 Cente Orijinal Hitler Tablosu
Bit pazarından 75 cente alınan suluboya tablonun, Adolf Hitler’e ait olduğu belirlendi.
52 Nişan, 16 Nikâh Yapan Ünlü Kaleci
Beşiktaş’ta üne kavuşan kaleci Varol Ürkmez, futbol yaşamı boyunca olayların, şaşaalı hayat tarzının, şaşırtıcı sayıdaki aşkların adamıydı. Gazetecilerin en önemli haber kaynaklarındandı. Halkın, özellikle de futbolseverlerin sevgilisiydi. Sadece futbolcu değildi, sinema ve tiyatro sanatçısıydı, tepeden tırnağa şov insanıydı.
Belediyenin Kazdığı Çukura Düşen Şair
Geleneksel kalıpları kırıp, sokaktaki insana şiiri sevdiren, anlamasını/kendini bulmasını sağlayan şairdi Orhan Veli (Kanık).
Şairlerden Dayak Yiyen Eleştirmen
Nurullah Ataç, döneminin eleştirileri en çok önemsenen üstadıydı. Dilde sadeleşmeyi destekledi. Cumhuriyet ilkelerini savunan genç kabiliyetleri hep destekledi. Ömrünü Türkçe’ye adadı.
Radyoevi’nde Yumruk Yumruğa Giren Şairler
Kültür adamı Hıfzı Topuz, anılarını yayınlamasa; 2 şairimiz Oktay Rifat (Horozcu), Melih Cevdet (Anday) ve ressam Avni Arbaş’ın yaşadığı renkli olayı öğrenemeyecektik.
Çanakkale’de Tarih Yazan Çocuk Askerler
Çanakkale; Türk’ün ölüm kalım savaşıydı. Kaybedilmesi boyunduruk getirecekti. Ama Türk’e kefen biçilemezdi. Türk Milleti; en zor zamanda ayağa kalkar; düşman(lar)ına hak ettiği dersi verirdi.
Çanakkale Şehidi Çocuk Askerler
Eski adıyla Dâr-ül Fünun, bilinen ismi ile İstanbul Üniversitesi’nin Tıp Fakültesi’ndeki bütün öğrenciler 1915’de gönüllü Çanakkale’ye gitti; hep birlikte şehit düştü.
Evini Satıp İşçi Maaşlarını Ödeyen Başkan
Fatma Girik, ‘içimizden/bizden birisi’ydi. Yeşilçam’ın ve Memduh Ün’ün ‘Fato’suydu. İnandığı gibi yaşadı. Engelleri aşmasını bildi. Kendini daima yenilemeye/geliştirmeye gayret etti. Tecessüs sahibiydi, öğrenmeye açtı. Sinemayı ve siyaseti tecrübeli ustalardan kavrama şansını yakaladı. Evinde çok zengin kitaplığı vardı. Her gün düzenli şekilde okurdu, tartışırdı. Hayatı sorgulardı.
Hükümet Gibi Adam
Ayhan Işık, Yeşilçam’da kendi kanunlarını uyguladı. Ücretini belirledi ve yapımcılara kabul ettirdi. Hakkını cesaretle savundu, kimsenin sömürmesine izin vermedi. Sinema emekçilerinin sendikalaşmasının, haftada bir gün de olsa izin yapmasının yolunu açtı. ‘Türkan Şoray, Işık’ın yolundan yürüdü!’
Darbeyi Gazeteciden Öğrenen Başbakan
Ankara’nın en tecrübeli, kulağı delik gazetecilerinden Yavuz Donat, 28 Şubat Postmodern Darbe Teşebbüsü’nü bir hafta önceden öğrenmişti.
‘Acıların Kadını’ Bergen’in Bol Acılı Öyküsü
Rivayete göre, babası, kızının şarkıcılık yapmasına rıza göstermemişti. Hasta yatağında, ölümün eşiğinde, ‘Belgin şarkıcı olursa, iki yakası bir araya gelmesin,’ diye beddua etmişti.
Gâzi Paşa’nın Son Namazı
Ülkenin kurucu lideri/’banisi’ Mustafa Kemal Paşa, ölüm döşeğinde bile memleket meselelerine bigâne kalmadı. Tek hedefi: Türkiye’nin gelişmesi, çağdaş medeniyet seviyesine ulaşması ve uygar dünyada hak ettiği yeri almasıydı. Atatürk, ‘rehber edinilecek büyük Türk milliyetçisi ve vatan sevdalısı’ydı…
Halterden Sınıfta Kalan Şampiyon Halterci
Naim Süleymanoğlu; Galatasaray’dan önce, dünya spor tarihine adını markalaşarak yazdırdı.
‘Örtülü’den Bulgar İstihbaratı’na Hediye
Ekrem Pakdemir’in anıları, Türkiye’nin ‘Özallı Yılları’nı yaşatan-hatırlatan, dönem politikasının bilinmeyen-gizemli labirentlerinde dolaştıran, gün ışığına çıkaran, önemli bir eser konumunda…
Fatih’in ‘Çapkın’ Şehzadesi
Fatih’in 2. oğlu, Şehzade Mustafa, askerliğe yatkındı, şiir söylerdi. Yakışıklı, hareketli ve ‘hercaî’ idi. Saray’ın ve hareminin cinsi latiflerini kendine hayran ederdi. ‘Güzelleri yalnız bırakmayı sevmediği,’ kayıtlara geçildi. Bu yüzden de hayatını yitirecekti!’
‘Zânî!’ Maymunları İdam Ettiren Molla
Molla Abdülkerim Efendi, Sultan Murâd-ı Sâlis’in şehzadelik döneminde hocası, sonradan da saray imamı ve en güvendiği ‘akıldane’siydi. Padişah’a her dediğini yaptır(ır)dı. Rumeli Kazaskeri iken ününün/cesaretinin doruklarına tırmandı.
Kulağı ve Burnu Kesilen Padişah
Sultan 2. Osman, çocuk denilecek yaşta tahta çıktı. Devleti kendi bildiği gibi yönetmeye kalkıştı. Sert, tavizsiz, hayli acımasız idare kurmaya çalıştı. Bilhassa asker ve ulema ile uğraştı. Kendince reformlara girişti. Muhaliflerinin ve düşmanlarının sayısını artırdı. Tarihe, ‘askeri ihtilalde öldürülen ilk Osmanlı Sultanı,’ diye geçti.
Fosforlu Cevriye
Suat Derviş’in kalemiyle ölümsüzleşen ‘Fosforlu Çevriye’, toplum dışına itilmiş, sokakları mesken edinmiş ‘hayat kadını’ydı! Özgürlüğüne düşkündü. Çilesini/kaderini kabullenmişti. Erkeklere boyun eğmezdi. Polis takibinden kaçan adama kalbini vermekten de çekinmedi. Ya romanın yazarı Suat Derviş kimdi, nasıl bir hayat sürdü?
Hayatı Durduran Ses: Hamiyet Yüceses
Hamiyet adı verilen, mavi gözlü ve sapsarı saçlı güzel kız, bir dönem Türkiye’de fırtına gibi esecek ve musikimizin nağmelerini güzel sesiyle taçlandıracaktı.
Evini Satıp İşçi Maaşlarını Ödeyen Başkan
Fatma Girik, ‘içimizden/bizden birisi’ydi. Yeşilçam’ın ve Memduh Ün’ün ‘Fato’suydu. İnandığı gibi yaşadı. Engelleri aşmasını bildi. Kendini daima yenilemeye/geliştirmeye gayret etti. Tecessüs sahibiydi, öğrenmeye açtı. Sinemayı ve siyaseti tecrübeli ustalardan kavrama şansını yakaladı. Evinde çok zengin kitaplığı vardı. Her gün düzenli şekilde okurdu, tartışırdı. Hayatı sorgulardı.
Hükümet Gibi Adam
Ayhan Işık, Yeşilçam’da kendi kanunlarını uyguladı. Ücretini belirledi ve yapımcılara kabul ettirdi. Hakkını cesaretle savundu, kimsenin sömürmesine izin vermedi. Sinema emekçilerinin sendikalaşmasının, haftada bir gün de olsa izin yapmasının yolunu açtı. ‘Türkan Şoray, Işık’ın yolundan yürüdü!’
Kırık Bir Aşk Hikâyesi: Engin İle Perran
Sabah Gazetesi’nin popüler-polemikci yazarı Engin Ardıç ile televizyon dünyasının en ünlü yıldızlarından Perran Kutman iki yıla yakın süre nişanlı kaldı, ama sonra ayrıldı.
Darbeyi Gazeteciden Öğrenen Başbakan
Ankara’nın en tecrübeli, kulağı delik gazetecilerinden Yavuz Donat, 28 Şubat Postmodern Darbe Teşebbüsü’nü bir hafta önceden öğrenmişti.
‘Acıların Kadını’ Bergen’in Bol Acılı Öyküsü
Rivayete göre, babası, kızının şarkıcılık yapmasına rıza göstermemişti. Hasta yatağında, ölümün eşiğinde, ‘Belgin şarkıcı olursa, iki yakası bir araya gelmesin,’ diye beddua etmişti.
‘Türk Kasabı’ Kuyucu Paşa / 2
Kuyucu Murat Paşa, hac vazifesini de yerine getirdi. Yemen Beylerbeyi iken, ‘Seyfullah’ - ‘Allah’ın Kılıcı’! - diye bilinen ünlü Arap komutan Hâlid bin Velîd’in palasını bulup satın aldı! Tarihçiler, ‘Giriştiği savaşlarda Velîd’in silahını kullandığını,’ yazacaktı!
‘Türk Kasabı’ Devşirme - 1
Kuyucu, 90’ına ulaşmış inatçı ihtiyardı. Devleti ve padişahı, her daim ‘nimet’ bildi. Aldığı em(irle)ri, harfiyen - hatta fazlası ile abartarak! - uyguladı. ‘Devşirme yönetimindeki’ Osmanlı’nın Anadolu’da katlanılmaz dereceye varan icraatına karşı durmaktan başka çaresi kalmayan kişilere ve kitlelere karşı, tarihte örneğine pek az rastlanan kanlı sindirme harekâtına girişti!
Fatih’in ‘Çapkın’ Şehzadesi
Fatih’in 2. oğlu, Şehzade Mustafa, askerliğe yatkındı, şiir söylerdi. Yakışıklı, hareketli ve ‘hercaî’ idi. Saray’ın ve hareminin cinsi latiflerini kendine hayran ederdi. ‘Güzelleri yalnız bırakmayı sevmediği,’ kayıtlara geçildi. Bu yüzden de hayatını yitirecekti!’
Osmanlı'nın Ukraynalı Valide Sultanları
Osmanlı padişahları, dünyanın hemen her ülkesinden getirilen güzel kadın kölelerle beraber oldu. Cariyelerin bir kısmı haremde kaybolup gitti. Bazıları, hükümdar(lar)ın gözüne girdi, erkek evlat doğurdu ve ‘gözde’ sıfatı kazandı. Kimileri de, devleti yönetmeye, sultan(lar)ı yönlendirmeye kalkışacak/‘cesaret edecek’ kadar cüretkâr davrandı, hatta nikahlarına girdi.
Rüşvet Kapısı Valide Sultan
Osmanlı hükümdarı 3. Mehmet’in annesi Safiye Sultan, Venedik Senatosu kararı ile ‘resmi kanallardan rüşvet/‘hediye’ alan hanedan mensubuydu. Devlet çarkını ‘sungu’ya bağladı ve kasasını doldurdu. Tarihçiler, Valide Sultan’ın sırtını Venedik Cumhuriyeti’ne dayadığını dahi iddia edecekti!Diğer Muhtelif Yazıları
Asit Dolu Fıçıya Atılan Başbakan
Patrice Lumumba, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin seçimle/halkın oyuyla işbaşına gelmiş ilk başbakanı idi. 4 ay görevde kalabildi. İcraatlarıyla değil de dramatik katlinin yarattığı sansasyonla/tepkiyle tanındı. CIA’nın örgütlediği onlarca kanlı darbenin talihsiz kurbanları arasındaydı.
Kavanoza Hapsedilen Seri Katil
Diogo Alves, Portekiz’de belirlenen ilk erkek seri katildi. 19. asrın birinci yarısında yaşanan ağır ekonomik, toplumsal ve politik sarsıntıların yarattığı suçlu tipolojiydi. Lizbon’daki tarihi/anıtsal ‘Águas Livres Su Kemeri’ni üs edinip 70 kişiyi öldürmekle suçlandı. Ama farklı cürüm(ler)den hüküm giydi ve asıldı.
Kilisede Çocuk Tacizi
Başta Fransa olmak üzere ABD ve Almanya, geçmişindeki/günümüzdeki çocuk tacizleriyle hesaplaşıyor. Fransa’da hazırlanan resmi doküman, küçük yaştaki yavrucaklara reva görülen cinsel istismarın ürkütücü boyutlarını ortaya koydu. Almanya’nın raporuna göre ise rahibeler, ‘kendilerine emanet edilen kimsesiz sabileri zengin iş adamlarına para karşılığı taciz için kiralamış’tı!
Ferhantoloji
Ferhan Şensoy, tiyatromuzun son yarım yüzyılda yetiştirdiği birkaç sivri dilli, muhalif, yazdığı okunan, sahnelediği seyredilen sanatkârlardandı. Heyecanlı, hareketli, yüksek tansiyonlu, özenilecek, serüven dolu hayat sürdü. Geride çok sayıda eser, anı ve dost bıraktı.
Kurbanlarını Gazete İlanıyla Bulan Kadın Seri Katil
Bayan Belle Gunness, yeni hayat kurmak için ABD’ye geldi. ‘Amerikan rüyası’nı gerçekleştirmek, zenginleşmek amacıyla kendince yol tuttu. Servet sahibi oldu fakat gönlünce harcayamadı. Kurbanlarıyla aynı kaderi paylaştı. Suç ortağının hedefine oturdu.
Tavşan Doğuran Kadın
İngiltere tahtında oturan, İngilizce bilmeyen, çevresi ve devlet yöneticileriyle Fransızca konuşa(bile)n I. George’un döneminde inanılması zor/garip olaylar, skandallar yaşandı. 50 kadar tavşan doğurduğunu iddia eden Mary Tofts adlı kadın da sahtekârlar arasındaydı.
